Binge drinken is één van de meest belangrijke indicatoren van risicovol alcoholgebruik in onderzoek en werd voor het eerst gerapporteerd in de jaren 60. De definitie voor binge drinken bestaat grofweg uit het drinken van 4 drankjes door vrouwen en 5 drankjes door mannen binnen een tijdspanne van twee uur. De eerste onderzoeken beschreven vaak dat binge drinken gerelateerd is aan negatieve consequenties op de korte termijn (zoals katers en agressief gedrag) en op de lange termijn (zoals afhankelijkheid en ziektes aan de lever). Echter, in hoeverre is dit gebruik op een bepaalde avond nu daadwerkelijk gerelateerd aan de negatieve consequenties die gevonden zijn in eerder onderzoek?
KERN
De vraag of binge drinken daadwerkelijk een direct negatief effect heeft op iemands gezondheid, wordt bepaald door verschillende factoren. Het hangt er bijvoorbeeld vanaf naar welk type consequentie we kijken. Zo kan men al bij een beperkte hoeveelheid een kater krijgen, maar om een black-out te krijgen is er een veel hogere hoeveelheid alcohol nodig. Ook kan de dosis alcohol waarbij negatieve effecten optreden per leeftijdscategorie verschillen. Zo is gevonden dat adolescenten minder alcohol nodig hebben om dezelfde negatieve consequenties te verwachten dan volwassenen.
Eerder onderzoek heeft de resultaten vaak gebaseerd op vragenlijsten waarbij het alcoholgebruik achteraf (soms zelfs weken of maanden later) uitgevraagd wordt. Ondanks dat hier al belangrijke informatie uit naar voren is gekomen, is deze manier van onderzoek gevoelig voor onderschattingen van iemands alcoholgebruik. Het zou beter zijn om op het moment zelf te vragen naar alcoholconsumptie. Om deze redenen lijkt het logischer om middels een dagboekstudie te kijken naar wat voor gevolgen een bepaalde hoeveelheid alcohol op iemand heeft.
In deze dagboekstudie werd specifiek gekeken naar vijf verschillende negatieve consequenties als gevolg van overmatig alcoholgebruik: kater, black-out, onveilige seks, gevechten en verwonding.
ONDERZOEKSMETHODE
Het onderzoek werd uitgevoerd in twee studies die verdeeld werden in adolescenten (16-17 jaar) en jongvolwassenen (18-25 jaar). In totaal bestond de onderzoeksgroep uit 369 participanten die allemaal korte vragenlijstjes moesten invullen op donderdag, vrijdag en zaterdagavonden via hun smartphone. In totaal werd er gerapporteerd over 3,554 avonden waardoor onderzocht kon worden hoeveel drankjes er nodig waren voor een bepaalde negatieve consequentie (de zogenaamde “drempel”).
VONDSTEN
De onderzoekers rapporteerden het volgende:
- Katers waren de meest voorkomende negatieve consequentie
- Er was een sterke associatie tussen de hoeveelheid alcoholgebruik en de negatieve consequenties.
- De reguliere drempel voor binge drinken (4+/5+ glazen) bleek voorspelbaar voor katers
- De grens lag hoger voor de andere consequenties, namelijk drie drankjes meer (black-outs, onveilige seks, gevechten en verwonding).
- Adolescenten ervaarden deze negatieve consequenties vaker en bij iets minder alcoholgebruik dan volwassenen.
- Vrouwen ervaarden de negatieve consequenties bij één tot twee drankjes minder dan mannen
Deze resultaten laten zien dat het belangrijk is om verschillende ‘drempelwaarden’ in gedachten te houden wanneer er onderzoek gedaan wordt naar negatieve uitkomsten van alcoholgebruik. Ook lijken dagboekstudies een geschikte manier om onderzoek te doen naar de negatieve uitkomsten van alcoholconsumptie voor de gezondheid.
DETAILS
Labhart, F., Livingston, M., Engels, R., & Kuntsche, E. (2018). After how many drinks does someone experience acute consequences? Determining thresholds for binge drinking based on two event‐level studies. Addiction. Advanced online publication.
Geschreven door Koen Smit, PhD student Radboud Universiteit / Trimbos Instituut.