Ken je dit? Je wilt graag stoppen met roken, minder alcohol drinken of minder snacken? Maar het lukt niet! Het afleren van ongezonde gewoontes is vaak lastig. Ook omdat je in het dagelijks leven vaak geconfronteerd wordt met allerlei verleidelijke ‘cues’, of omdat bepaalde gevoelens of gemoedstoestanden het verlangen naar bepaalde producten oproepen. Nu toont onderzoek aan dat sporten en beweging kan helpen bij het weerstaan van verleidelijke ‘cues’ en bij het verminderen van gevoelens van verlangen (‘craving’)1-3. Het is dus niet verwonderlijk dat sporten steeds vaker als additionele therapie in de verslavingszorg wordt ingebouwd. Echter, helaas blijkt sporten in de context van therapie geen duidelijke extra effecten te genereren op de daadwerkelijke percentages onthouding op lange termijn na therapie4-5. Hoe komt dit?
Een verklaring is dat mensen het sporten op lange termijn niet volhouden en terugvallen in oude patronen. Daarnaast blijkt dat slechts enkele onderzoeken in therapiecontext sporten ook daadwerkelijk inzetten om gevoelens van verlangen naar bepaalde producten of middelen te weerstaan5. In de eerdere experimentele studies met veelbelovende effecten werd het sporten of bewegen daadwerkelijk gebruikt ten tijde van gevoelens van verlangen (‘Als je een sigaret wilt opsteken, dan ga je wandelen of push-ups doen’). Gevoelens van verlangen werden de kop ingedrukt door ze systematisch te vervangen door een activiteit (sporten of beweging) en de automatische connectie tussen de cue (bijvoorbeeld de geur van een sigaret of stress) en het gedrag (bijvoorbeeld roken) werd ‘verbroken’ (of beter gezegd: vervangen door nieuwe reacties). Er is hier vermoedelijk een parallel te trekken met ‘cue-exposure therapie’, waar mensen ook wordt geleerd om niet op cues in te gaan. De inzet van actieve strategieën maakt het makkelijker om verleidelijke (rook) cues in het dagelijks leven te weerstaan6.
Naast dat een activiteit zoals sporten je direct kan helpen om verleidelijke cues te weerstaan, zijn er ook velerlei positieve psychobiologische effecten van sporten. Maar wat nu als je een hekel hebt aan sporten? Mijn hypothese is dat elke activiteit die je zélf kiest behulpzaam kan zijn om cues te weerstaan. Zo is er ook een studie waarin mensen beschreven dat bijvoorbeeld het nemen van een slokje water zeer behulpzaam was op het moment dat ze naar een sigaret verlangden7. Het belangrijkste is dat je een activiteit kiest die je zelf vol kunt houden. Ook op lastige momenten.
Deze blog werd geschreven door Junilla Larsen (Radboud Universiteit) voor RAD-blog, het blog over roken, alcohol, drugs en dieet.
Referenties
1. Roberts, V., Maddison, R., Simpson, C., Bullen, C., & Prapavessis, H. J. P. (2012). The acute effects of exercise on cigarette cravings, withdrawal symptoms, affect, and smoking behaviour: systematic review update and meta-analysis. Psychopharmacology, 222(1), 1-15.
2. Ledochowski, L., Ruedl, G., Taylor, A. H., & Kopp, M. J. P. O. (2015). Acute effects of brisk walking on sugary snack cravings in overweight people, affect and responses to a manipulated stress situation and to a sugary snack cue: A crossover study. PloS one, 10.
3. Taylor, A. H., Oh, H., Cullen, S. J. M. H., & Activity, P. (2013). Acute effect of exercise on alcohol urges and attentional bias towards alcohol related images in high alcohol consumers. Mental Health and Physical Activity, 6, 220-226.
4. Hallgren, M., Vancampfort, D., Giesen, E. S., Lundin, A., & Stubbs, B. J. B. J. (2017). Exercise as treatment for alcohol use disorders: systematic review and meta-analysis. British Journal of Sports Medicine, 51(14), 1058-1064.
5. Ussher, M. H., Faulkner, G. E. J., Angus, K., Hartmann‐Boyce, J., & Taylor, A. H. (2019). Exercise interventions for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews. doi:10.1002/14651858.CD002295.pub6
6. Albarracín, D., Wilson, K., Chan, M.-p. S., Durantini, M., & Sanchez, F. J. H. p. r. (2018). Action and inaction in multi-behaviour recommendations: a meta-analysis of lifestyle interventions. Health Psychology Review, 12, 1-24.
7. Angeli, M., Hatzigeorgiadis, A., Comoutos, N., Krommidas, C., Morres, I. D., & Theodorakis, Y. J. A. b. (2018). The effects of self-regulation strategies following moderate intensity exercise on ad libitum smoking. Addictive Behaviors, 87, 109-114.