Afvallen in je slaap?

De cijfers liegen er niet om en we ontkomen er niet meer aan. Het gemiddelde gewicht van de bevolking stijgt steeds meer. Ook onder kinderen is dit een groot probleem. Volgens het Rijkinstituut voor Volksgezondheid en Milieu is overgewicht bij kinderen de laatste decennia sterk toegenomen. Op dit moment heeft bijna 14% van de kinderen in Nederland van 4 t/m 17 jaar overgewicht. In Nederland wordt er al veel aandacht aan dit onderwerp besteed. Zo is de overheid bezig met het verbeteren van het voedings- en beweegpatroon van kinderen. Sporten en bewegen wordt toegankelijker gemaakt en een koekje op het schoolplein lijkt steeds meer verleden tijd te worden. In de wetenschap lijkt er echter steeds duidelijker bewijs te zijn dat ook slaap een grote rol kan spelen bij overgewicht onder kinderen. Wat als een goed slaapritme een gedeelte van het gewichtsprobleem bij kinderen kan oplossen?

Omdat een groot percentage van kinderen met obesitas hun verhoogde gewicht meeneemt naar de volwassenheid, is het belangrijk om hier vroeg op in te spelen. 40% van de kinderen met overgewicht behouden een verhoogd gewicht tijdens hun adolescentie en 75-80% van de adolescenten met obesitas behouden deze obesitas de rest van hun leven1. De wetenschap is het erover eens dat er meerdere factoren lijken mee te spelen in de ontwikkeling van overgewicht bij kinderen. Vaak wordt er tijdens deze onderzoeken gekeken naar omgevingsfactoren van het kind, maar de laatste jaren wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar de invloed van slaap op het gewicht van kinderen.

Plaatje_Loes

Tijdens slaap gaat het lichaam door verschillende essentiële fysiologische processen die het lichaam nodig heeft voor verschillende condities. Zo speelt slaap een grote rol in de afgifte van hormonen, metabolische veranderingen en in de levensstijl van een persoon, wat kan resulteren in obesitas2. Ook kan minder slaap er direct voor zorgen dat je overdag meer trek en honger hebt3. Er is steeds meer bewijs dat zowel de lengte van slaap als de kwaliteit van slaap invloed hebben op het gewicht van kinderen4. Er zijn verschillende meta-analyses gedaan naar de relatie tussen slaap en obesitas bij kinderen. Deze laten zien dat kinderen en adolescenten die korter slapen tot wel twee keer zo veel kans hebben om overgewicht of obesitas te krijgen vergeleken met de kinderen en adolescenten die langer slapen2,5,6. Met name jonge kinderen lijken een groter risico te lopen.

Omdat verschillende studies duidelijk bewijs laten zien voor een relatie tussen gebrek aan slaap bij kinderen en een vergrote kans op obesitas, zou het goed zijn om de kennis over slaap te verwerken in de preventie en interventie van obesitas. De meeste interventies focussen zich op dit moment voornamelijk op diëten en fysieke activiteit, maar er zijn al aanwijzingen dat het verwerken van de kennis die we hebben over slaap in interventies kan zorgen voor een afname van obesitas bij kinderen7. Hoewel de onderzoeken over de effectiviteit hiervan nog in de kinderschoenen staan, kunnen we vanavond al een begin maken. Stop je kinderen vanavond dus lekker op tijd onder de wol zodat zij een goede nachtrust hebben.

Deze blog werd geschreven door Loes de Leijer, master student Pedagogische Wetenschappen en Onderwijskunde, Radboud Universiteit.

Referenties
1. Lifshitz, F. (2008). Obesity in Children. Journal of Clinical Research in Pediatric Endocrinology, 2, 53-60.
2. Li, L., Zhang, S., Huang, Y., & Chen, K. (2017). Sleep Duration and Obesity in Children: A Systematic Review and Meta-analysis of Prospective Cohort Studies. Journal of Paediatrics and Child Health, 53, 378-385.
3. Spiegel, K., Tasali, E., Penev, P., Van Cauter, E. (2004). Brief Communication: Sleep Curtailment in Healthy Young Men is Associated with Decreased Leptin Levels, Elevated Ghrelin Levels, and increased hunger and appetite. Annals of Internal Medicine, 141, 846-850.
4. Kumar, S. (2017). Review of Childhood Obesity: from Epidemiology, Etiology, and Comorbidities to Clinical Assessment and Treatment. Mayo Clinic Proceedings, 92, 251-265.
5. Douglas, S. (2016). Relationship between Sleep and Obesity among Children in the Guelpgh Family Health Study (Master of Science Thesis, University of Guelph).
6. Fatima, Y., Doi, S. A. R. (2014). Longitudinal Impact of Sleep on Overweight and Obesity in Children and Adolescents: a Systematic Review and Bias-adjusted Meta-analysis. Obesity Reviews, 16, 137-149.
7. Dawson-McClure, S., Brotman, L. M., Theise, R., Palamar, J. J., Kamboukos, D., Barajas, G., & Calzada, E. J. (2014). Early Childhood Obesity Prevention in Low-Income, Urban Communities. Journal of Prevention and Intervention in the Community, 42, 152-166.

Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *